Jun
túul ma´ak sijnal
ti u kajil
Becal ichil u xoot lu´umil
Campech, u yum
yéetel u na´a
koolnalo´ob, ti lik´aan
ichil u k´uul
najil Presbiterianos, cheen
yáax xooko´ob tu
beetaj tu kajal
kaaj bixabil túmen
u nojochil le
u k ´uul najil
túux tu ts´ooksaj
taak u beet u nojoch
yuum k´iin ichilo´ob.
Tu chichanil
jach uts´uts yéetel
tulakal u yéet
kaajalilo´ob leeten jach
yaabitáan, nojochaj ichil
u ch´iibalo´ob mayao, túux
tu kanaj u
kanante´e u ye´exe
yéetel u xooke,
tu xaak´aata´ biix
u ma´ lo´ob tsiibtal, yéetel u
t´aana, leeten tu
yaantaj nojoch ajtsiib mako´ob u
beeto´ob le analtee u k´aaba Cordemex,
beyxan leti´e tu
tsiibtaj analteo´ob túux
yaan uchben tsikbalo´ob, tutux tsikbalo´ob, yéetel le
k´uuban ti u
najil xook ti´al mejen
paalal, tu tsiibtaj maya u
analtee yuum k´uj
yéetel u balts´amil
u kuxtal ki´ich kelem
yuum.
Tulakal tsiib u
betmaj ku taakbesik
ba´aalo´ob yáan tu
ba´apaach yéetel u
tojil u kuxtal
ma´ak. Te tu
xoot lu´umil Yuucatan
yáabach ba´alo´ob k´aambeen
k´uubanti´ tu yoolal
le meyaj u beetmaj
ti u miatsil
maya.
Es un
Campechano distinguido, nacido en el poblado de Becal dentro de una familia campesina con la religión Presbiteriana, solo estudio sus
primeros años de primaria y lo termino sus estudios con el apoyo de su
religión hasta llegar a ser presbítero y ministro evangélico.
Desde pequeño se caracterizo por
sencillo y agradable con los demás, creció siendo orgulloso de su cultura maya,
la cual trabajo en su preservación y rescate convirtiéndose en un estudioso de
la lengua, tiene varias obras importantes entre estas: colaboró en la edición
del diccionario maya cordemex, autor de libros de “Tradiciones literarias mayas”,
“Cuentos mayas I y II, leyendas mayas, libros del rincón de lectura, traducción
de la biblia en maya y una película maya de la vida de Jesús.
Sus obras tienen un cierto contenido
de relación de la naturaleza con la vida divida, resaltando los valores. Ha recibido múltiples homenajes en el Estado
de Yucatan
Ts´ook tsiikbal
ya´abach kaansaj ku ts´aakto´om le yuum Domingo túmen k´eet ch´iibal mayaomxan, k´aabet ya´akunsik ichil le kajo´ob túux meyaj ka k´aajotak le maya beey je´ex tulakal t´aanilo´ob yáan yook´ool kaa tu yoolal ma´a u sa´atal, jaach k´aabeet antik le meyaj ku beetik le yuum Domingo. Guadalupe Tut Glez.
Ts´ook tsiikbal
ya´abach kaansaj ku ts´aakto´om le yuum Domingo túmen k´eet ch´iibal mayaomxan, k´aabet ya´akunsik ichil le kajo´ob túux meyaj ka k´aajotak le maya beey je´ex tulakal t´aanilo´ob yáan yook´ool kaa tu yoolal ma´a u sa´atal, jaach k´aabeet antik le meyaj ku beetik le yuum Domingo. Guadalupe Tut Glez.