Le’ tsikbalilo’obo’ ku beetaj
u ts’iibil yuum Domingo Dzul Poot u
yu‘uymaj ti’ u
chiich yéetel u na’ ichil sajkab tu’ ux
ku bin u jiit’ po’ok.’
Leti’, chéen maaya ku t´aanaj
táak uuk ja’ab, tumen
u yuum yéetel u na’ chéen
le’ t’aano’ ku béetiko’ob.
U
ba’ax o’olaj tia’al u kanik le’ kastela’an t’aano’ tia’al u ts´aik ojeltik´ tuláaka le tsikbalilo’obo’ betaanti’ yo’olal u láak’tsilo´ob Tu ts’iibtaj ya’ab áanalteo’ob
.
Le
tsiíbo’o’ob je bix: J-Duso yéetel kili´ich Antonio, Juntúull máak yaan
kool, Le’ ooch, le´ kisin, yéetel le´chan paalo’ yéetel XMaría chan muuch.
Beyxan tu áantaj tia’al meenbil le áanalte’ ti’
ya’ab t’aano’ob ichil maaya Cordemex.
‘
k’abéet ts’aik u k’aj’óoltiko’ob le’
xooknalo’ob u tsíikbalil
ti’ yuum Domingo Dzul Poot tia’al ma' u tuubsaj
le ts'iibo’obo’ jach jats'uts.
Aj-ka’ansaj XOlivia Isabel
DECIMO TRABAJO : DON DOMINGO DZUL POOT.
Las
historias que escribió don Domingo Dzul Poot, las escuchó de su abuela y su madre cuando
era pequeño y tejía sombreros en la cueva.
El solamente hablaba maya hasta la edad de
siete años, porque su padre y su madre solamante se comunicaban en esa lengua.
Su motivación para querer aprender a hablar
el español, fue para dar a conocer todas las historias que le narraron sus
familiares. Escribió varios libros.
Algunos de sus cuentos son: J-Duso
y San Antonio, Un milpero, El zorro, el diablo y el niño y Maria la sapita.
También ayudó en la elaboración del Diccionario
Cordemex.
Es
necesario dar a conocer a los alumnos las narraciones de don Domingo Dzul Poot, para
que no se olviden estas bonitas historias.
Profra.
Olivia Isabel
Tsikbaltik yo'olal a meyaj
Jach jaaji´ tuláakal le ba´ax ka tsikbaltik tumen to’one´ yaan e´esik le meyajo’ ti yuum Domingo Dzul Poot.
Aj-ka'ansaj. X- Norvelia Jacqueline
Ts’o’ok tsiikbal
Le jejeeláas tsiikbalilo’obo’
jach k’aabet tumen jats’uts, je’el u paajtal xookik ichil najil xook, beyo le’
mejen paalalo’obo’ u k’ajóoltiko’ob yéetel u chimpoltiko’ob u meyaj u yuum
Domingo Dzul Poot.
Beyxan je’el u paajtal
ts’aik ojelbi ti’ le’ tatats’ilo’obo’ u áanalte’ ti’
le’ yuumo’; payalchi’ u xooko’ob junpéel ts'iib ichil najil
xook yéetel u yotocho’ob tia’al u ma’alobtal u káanbesajulo’ob u yaalo’ob.
Aj-ka’ansaj XOlivia Isabel
Guadalupe Tut Glez.