MEYAJ BETAJ 2 TI
MAYO TI 2015.
LE UCHBEN
T’AANO’OB YÉETEL U KÁAN IK’IIL
TILI T’AAN.
Ti’e k’iina’
ilaj bix seten k’aabet
kanantik tulakal le uchben t’aano’ob, bey xaan tulakal ba’ax ku mentik
máak, yéetel baáx u yojel uti’aal ma’u
sa’ata tumemé leti’e baáx ts’ok
u p’aata to’on tumen nojoch
maako’ob, letené k’aabet muk’iinsik ichil tu najil xook yéetel le mejen
paalalo’ob bey xaan yéetel le tata ts’iilo’ob. Le xoxot t’aano’b, jats’ust
tukulo’ob, uchben ts’ikbalo’ob u yojlo’ob ucha’an ichil ti’ jump’eel kaj, tulaka, k’aayo’ob, le bix u t’saak nojoch maako’ob y’eetel u jeejelas xiiwo’ob,
ichil u lak’ ba’alo’ob , le lela’ yank’
k’aotik táanil uti’aal paajtal éesik
bix ko’on kanante.
Ajka’ansaj X- Norma Lucely Pech
Simá.
JACH MALO LE U MEYAJ IL U TUUKLIK TIALE MEJEN PALALOO
XMARGARITA POOL ORTIZ
JACH MALO LE U MEYAJ IL U TUUKLIK TIALE MEJEN PALALOO
XMARGARITA POOL ORTIZ
U JETS’ELIL TUKUL
ResponderEliminarTáan ilik tulakal ba’ax yoje’ le nojoch máakoób ichil jumpéel kaje´jach k’áanan ma ‘u sáata tumene´ yan yáabach tsikbaliloób ma´ beta’an u tsíibi chen u yojlo’ob leten ku paklan tsíikbaltiko’ob , wua ma´ táan u kanáanta’a yéetel mix mak ichil le tata tsilo’ob bejla’e ustutut’aan u k’a’otik yan u k’uchlu kíini u bin u sáata. Beya´ toón ajka’ansaje’ jach k’abet kaxtik le nojoch máako’ob uti’aal k’aotik máalo´’ob u jejelas u káan ik´’iil tili t’aan le kajo´ utia’al kaánsik ti’ mejen palal ichil tu najil xook , ma´ xan béetik u tsíibile’ utia’al ts’aik ojetbi ichil u l’aak’ máakoób wua ichil u lak’ kaj.
X-XKA’ANSAJ NORMA LUCELY PECH SIMÁ
CONCLUSIÓN
Estamos viendo que todo lo que las personas adultas saben en un pueblo acerca de su cultura es importante que no se pierda porque existen varias canciones, leyendas, pensamientos, etc. que hacen de cosas que aún no están escritas solamente lo platican entre ellos, sin embargo si no se transmite a nuevas generaciones poco a poco se irá perdiendo, por eso nosotros como maestros necesitamos buscar a los viejitos de la comunidad e investigar con ellos para conocer bien la literatura de la comunidad y asi poder aterrizarlo en la escuela con el trabajo que hacemos con los niños, tal vez hasta podamos hacer escritos breves para darlo a conocer a otras personas o a otros pueblos
.
NORMA LUCELY PECH SIMA